Bergamo – dla wielu to po prostu lotnisko, z którego zaczyna się podróż do Mediolanu czy nad Jezioro Como. A szkoda! Bo Bergamo to jedno z tych włoskich miast, które zaskakują – spokojem, widokami, historią i klimatem, który trudno opisać, ale łatwo pokochać. Wystarczy wjechać kolejką na wzgórze do Città Alta, by zrozumieć, że jesteśmy w miejscu wyjątkowym. I wcale nie trzeba dużo czasu, by się o tym przekonać – wystarczy kilka godzin lub jeden wolny dzień. Gotowi? Zobaczmy, co warto zobaczyć w Bergamo!
Spis treści
Jak dolecieć do Bergamo? Loty z Polski do Bergamo
Do Bergamo dostaniesz się bardzo łatwo – i to w niskiej cenie. Loty z Polski na rok 2025 realizowane są z wielu miast: Krakowa, Poznania, Katowic, Łodzi, Wrocławia, Lublina, Gdańska i Warszawy. Ceny? Zaczynają się już od około 130 zł w jedną stronę, a najlepsze okazje znajdziesz oczywiście przez Skyscanner – to nasza ulubiona wyszukiwarka tanich lotów.
Samoloty lądują na lotnisku Bergamo-Orio al Serio (oficjalnie: Aeroporto internazionale di Bergamo-Orio al Serio „Il Caravaggio”), znanym też jako Milan Bergamo Airport. To jedno z głównych lotnisk tanich linii we Włoszech – ma świetne połączenia z centrum miasta i bliskość wielu atrakcji.
O tym, jak dostać się z lotniska w Bergamo do Bergamo. Czy także jak dojechać z Bergamo nad jezioro Como, lub do Mediolanu, pisaliśmy tutaj –> Jak dostać się z Bergamo nad Jezioro Como?
Kilka słów o Bergamo. Z czego słynie to miasto?
Bergamo to miasto dwóch poziomów – dosłownie. Dzieli się na Città Alta, czyli górne miasto pełne zabytków i klimatu średniowiecznych murów, oraz Città Bassa – dolną, bardziej nowoczesną część, choć i ona skrywa ślady dawnych czasów. Te dwie części oddzielają imponujące mury weneckie, które od 2017 roku widnieją na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Choć dziś Bergamo kojarzy się głównie z lotniskiem i bazą wypadową do Mediolanu, w 2023 roku miasto (wraz z pobliską Brescią) zostało Włoską Stolicą Kultury – i absolutnie zasłużenie! Ma za sobą fascynującą historię – od czasów celtyckich plemion Orobi, przez rzymskie miasto Bergomum, po okres dominacji Longobardów i późniejszych walk politycznych. Od XI wieku Bergamo było wolnym miastem, później trafiło pod rządy potężnych rodów, m.in. Viscontich z Mediolanu.
Bergamo znane jest także jako „miasto Tysiąca” (La città dei Mille) – to właśnie stąd pochodziło ponad 180 ochotników, którzy wzięli udział w słynnej wyprawie Giuseppe Garibaldiego, ważnym wydarzeniu w historii zjednoczenia Włoch.
To miasto to nie tylko urocze uliczki i zachwycające widoki, ale także kawałek żywej historii Włoch, który – zamiast omijać – warto odkryć osobiście.
Miasto słynie też z muzyki – to tutaj urodził się Gaetano Donizetti, jeden z najsłynniejszych kompozytorów operowych. A jeśli kochasz włoskie jedzenie, to musisz wiedzieć, że w Bergamo narodziła się polenta taragna, a także… słynne lody stracciatella!
Stracciatella pochodzi z Bergamo!
Czy wiesz, że jeden z najpopularniejszych smaków lodów na świecie – stracciatella – ma swoje korzenie właśnie w Bergamo? Ten mleczno-śmietankowy klasyk z kawałkami gorzkiej czekolady został wymyślony w 1961 roku przez Enrico Panattoniego – rzemieślnika, restauratora i pasjonata kuchni, który prowadził kawiarnię La Marianna w Città Alta, tuż przy Porta Sant’Alessandro.
Panattoni eksperymentował z różnymi smakami, aż wpadł na pomysł, by wlać gorzką czekoladę do wirującej bazy lodowej – fiordilatte – co sprawiało, że czekolada natychmiast zastygała i łamała się na drobne, nieregularne kawałeczki. Tak powstał efekt „stracciato”, czyli dosłownie „porwany, rozerwany” – od którego wzięła się nazwa deseru.
Inspiracją była też słynna zupa stracciatella alla romana, której wygląd (roztrzepane jajko w gorącym bulionie) przypominał właśnie te lodowe, czekoladowe „strzępki”.
Atrakcje warte zobaczenia w Bergamo
1. Mury weneckie – wpisane na listę UNESCO
Spacer po Murach Weneckich to obowiązkowy punkt programu podczas wizyty w Bergamo. Te imponujące fortyfikacje powstały w XVI wieku, gdy miasto było częścią Republiki Weneckiej. Otaczają całą Città Alta, tworząc wyjątkową panoramę – z jednej strony z widokiem na dolne miasto, z drugiej – na Alpy.
Mury mają aż 6 km długości, 14 bastionów, liczne bramy i ukryte przejścia wojskowe. Co ciekawe – nigdy nie zostały naruszone w czasie wojny, dzięki czemu zachowały się w doskonałym stanie. Od 2017 roku są częścią listy światowego dziedzictwa UNESCO jako przykład nowożytnych fortyfikacji Republiki Weneckiej.
Najbardziej malowniczą z bram jest Porta San Giacomo, z której rozpościera się pocztówkowy widok – idealny na zdjęcia o złotej godzinie.
2. Wjedź kolejką do Città Alta
Funicolare, czyli zabytkowa kolejka, od ponad 100 lat łączy dolne miasto z Città Alta. Startuje z Viale Vittorio Emanuele i w kilka minut dociera do Piazza Mercato delle Scarpe, czyli „placu targu obuwniczego”.
Podróż jest krótka, ale niezwykle klimatyczna – wagonik przecina Mury Weneckie, dając przedsmak tego, co czeka na górze. To też świetna opcja dla tych, którzy nie chcą wspinać się pieszo po kamiennych schodkach.
Mało kto wie, że jest też druga kolejka, która kursuje z Città Alta na wzgórze San Vigilio – tam czeka jedna z najpiękniejszych panoram Bergamo.
3. Città Alta
To właśnie tutaj bije serce miasta – Città Alta, czyli Górne Miasto, to średniowieczny klejnot Bergamo. Otoczona murami, pełna brukowanych uliczek, historycznych kamienic i romantycznych zaułków, przyciąga swoim klimatem i architekturą.
Najbardziej znanym punktem jest Piazza Vecchia, elegancki plac otoczony zabytkowymi budowlami: Pałacem Ragione, Wieżą Miejską Campanone (która o 22:00 wciąż wybija ponad 100 uderzeń na znak zamknięcia bram, jak w dawnych wiekach) oraz Pałacem Nowym z biblioteką Angelo Mai.
To idealne miejsce, by usiąść w kawiarni, napić się espresso i chłonąć atmosferę jednego z najlepiej zachowanych włoskich centrów historycznych.
4. Kolejka z Città Alta na wzgórze San Vigilio
Jeśli myślisz, że Città Alta to najwyższy punkt Bergamo – poczekaj, aż wjedziesz jeszcze wyżej! Funicolare San Vigilio to druga kolejka linowa w mieście, mniej znana, ale równie urokliwa. Łączy górne miasto (przy Porta Sant’Alessandro) ze szczytem wzgórza San Vigilio, skąd rozciąga się jedna z najpiękniejszych panoram okolicy.
Zbudowana w 1912 roku, kolejka miała pierwotnie wspomóc rozwój dzielnicy mieszkaniowej na wzgórzu – plan ten jednak nigdy nie został zrealizowany. Przez dekady kolejka zmieniała zarządców, a po gruntownej modernizacji w latach 80. wróciła do użytku w 1991 roku.
Przejazd trwa tylko kilka minut, ale wrażenia zostają na długo – szczególnie, gdy na górze czeka Cię widok na całe Bergamo, Alpy i zielone pagórki Lombardii. To idealne miejsce na zachód słońca lub piknik wśród ruin dawnego zamku.
5. Cappella Colleoni
Tuż obok bazyliki Santa Maria Maggiore, w samym sercu Piazza del Duomo, znajduje się prawdziwa perła renesansu – Cappella Colleoni. Wzniesiona w 1476 roku na życzenie słynnego kondotiera Bartolomeo Colleoniego, miała być jego wiecznym miejscem spoczynku i hołdem dla rodzinnej Bergamo.
Mauzoleum z zewnątrz zachwyca fasadą z polichromowanego marmuru – w bieli, czerni i czerwieni – z bogatą dekoracją rzeźbiarską, symbolicznymi detalami i elegancką loggią z biforiami. Po bokach znajdziesz medaliony z wizerunkami Cezara i Trajana, a nad wejściem – idealizowaną postać Colleoniego niczym cesarza rzymskiego.
Wnętrze kaplicy, choć mniejsze niż się wydaje, jest równie imponujące – to tutaj spoczywa sam Colleoni w bogato zdobionym grobowcu, otoczony rzeźbami i freskami autorstwa największych artystów swojej epoki. Jeśli interesuje Cię sztuka renesansu i historie ludzi, którzy odcisnęli ślad na swoim mieście – nie możesz tego miejsca przegapić.
6. Katedra św. Aleksandra
Nieco schowana w cieniu bardziej widowiskowej bazyliki i kaplicy Colleoniego, katedra św. Aleksandra (Cattedrale di Sant’Alessandro) to najważniejszy kościół w Bergamo i serce lokalnej duchowości. Dedykowana św. Aleksandrowi, patronowi miasta, mieści się na Piazza del Duomo – zaledwie kilka kroków od innych sakralnych klejnotów.
Jej historia jest zaskakująco złożona: początkowo poświęcona św. Wincentemu, zmieniła patrona dopiero po zburzeniu starego kościoła św. Aleksandra w 1561 roku przez władze weneckie. To właśnie wtedy postanowiono nadać nową rangę świątyni stojącej w Città Alta.
Dopiero podczas prac konserwatorskich w 2004 roku odkryto, że na tym miejscu istniała już wcześniej wczesnochrześcijańska świątynia z V wieku – o czym wcześniej tylko spekulowano. Pod posadzką odnaleziono kolejne warstwy historii: od rzymskich struktur po fundamenty najstarszych budowli sakralnych.
7. Bazylika Santa Maria Maggiore
Bazylika Santa Maria Maggiore to jedna z najstarszych świątyń w Bergamo. Jej romańska bryła pochodzi z XII wieku, a wnętrze zaskakuje bogactwem barokowych zdobień dodanych w XVII i XVIII wieku. Według tradycji bazylikę wzniesiono w podzięce za ocalenie miasta od zarazy w 1133 roku. Ale ślady kultu sięgają znacznie głębiej – odkrycia archeologiczne wskazują, że już w VIII wieku stał tu wcześniejszy kościół. Bazylika była niegdyś częścią kompleksu katedralnego i pełniła funkcję zimowego miejsca liturgii. To jedno z tych miejsc, gdzie historia i duchowość splatają się w każdej kolumnie i fresku.
8. Campanone – miejska wieża
Campanone, czyli Miejska Wieża, to nie tylko punkt orientacyjny, ale i ważny symbol Città Alta. Wzniesiona między XI a XII wiekiem jako wieża mieszkalna rodziny Suardi, z czasem przekształciła się w wieżę miejską i dzwonnicę. Jej potężny dzwon każdego wieczoru o 22:00 bije dokładnie sto razy – dawniej był to sygnał zamknięcia miejskich bram. Dziś z jej szczytu roztacza się panoramiczny widok na całe Bergamo i okoliczne wzgórza. Warto wspiąć się na górę, by spojrzeć na miasto z tej wyjątkowej perspektywy – i usłyszeć dźwięk, który od wieków wyznacza rytm życia Bergamo.
Co warto odwiedzić obok Bergamo?
Jeśli masz więcej czasu, Bergamo to świetna baza wypadowa. Oto kilka propozycji na jednodniowe wycieczki:
Mediolan – tylko 50 minut pociągiem i jesteś przy katedrze, w Galerii Vittorio Emanuele II i na zakupach.
Jezioro Como – dojedziesz tam w 1,5 godziny, a krajobrazy? Spektakularne.
Jezioro Iseo – mniej znane, bardziej lokalne, bardzo urokliwe.
Brescia – historyczne centrum, rzymskie ruiny i autentyczna włoska atmosfera bez tłumów.
Sanktuarium Madonna del Bosco lub sanktuarium w Caravaggio – dla tych, którzy chcą zobaczyć coś mniej turystycznego.
