Jeśli zboczysz z utartych szlaków i pojedziesz nieco na ubocze Lombardii, trafisz do Cremony. Miasta spokojniejszego, mniej turystycznego, a jednak pełnego ciekawej historii.
To właśnie tutaj, w XVII wieku, Antonio Stradivari stworzył swoje skrzypce. Ale Cremona to nie tylko Stradivari, to także wąskie uliczki pachnące kawą i torrone.
Co zobaczyć w Cremonie?
Piazza del Comune
To właśnie tutaj bije serce Cremony. W średniowieczu miasto rywalizowało nawet z samym Mediolanem, a świadectwem tamtej potęgi są otaczające plac budowle – katedra, ratusz, loggia i baptysterium. To przestrzeń, gdzie spotykały się władza świecka i religijna, a dziś – mieszkańcy i turyści
Cattedrale Santa Maria Assunta
Budowę rozpoczęto w 1107 roku, ale trzęsienie ziemi dekadę później zmusiło do niemal całkowitej odbudowy. Ostatecznie katedrę konsekrowano w 1196 roku, a przez kolejne stulecia była rozbudowywana i zdobiona. To sprawiło, że dziś jest jednym z najpiękniejszych przykładów architektury sakralnej w północnych Włoszech – romańska podstawa, gotyckie sklepienia i renesansowe dodatki tworzą harmonijną całość. Fasada z marmuru, ozdobiona rozetą i loggiami, zachwyca już z daleka, ale prawdziwy skarb kryje się wewnątrz: cykl XVI-wiecznych fresków przedstawiających sceny z życia Maryi i Jezusa, namalowanych przez najwybitniejszych artystów szkoły kremońskiej – m.in. Boccaccia Boccaccina, Altobella Melone czy Pordenone.
Battistero di San Giovanni Battista
Tuż obok katedry wznosi się ośmiokątna bryła baptysterium, której początki sięgają XII wieku. Budowlę ukończono dopiero w XV stuleciu, dodając górne partie i elegancką loggię. Kształt ośmiokąta nawiązuje symbolicznie do chrztu i nowego życia. Wnętrze zachowało średniowieczny charakter, w którym romańska surowość łączy się z pierwszymi elementami stylu gotyckiego. Z zewnątrz proste i spokojne, wewnątrz urzeka swoją historią i atmosferą.
Torrazzo di Cremona
Tuż obok katedry wznosi się dumnie symbol miasta – Torrazzo di Cremona, najwyższa ceglana dzwonnica Europy. Ma aż 112 metrów wysokości i ponad 500 schodów, które prowadzą na taras widokowy. Panorama z góry zapiera dech – i to dosłownie, bo wejście wymaga sporej dawki energii!
Obecny wygląd wieży jest efektem połączenia dwóch etapów budowy: pierwszej konstrukcji z 1267 roku i późniejszej, smukłej części zwieńczonej ośmiokątną iglicą. Całość ukończono około 1305 roku, a w XVII wieku dodano kulę i krzyż, które do dziś górują nad miastem.
Torrazzo słynie także z ogromnego zegar astronomicznego z 1583 roku – jednego z największych na świecie. Pokazuje on nie tylko godziny, ale też ruch gwiazd i fazy Księżyca. Mechanizm nadal jest oryginalny, choć tarcza była kilkakrotnie odnawiana.
Palazzo del Comune
Po przeciwnej stronie placu stoi średniowieczny ratusz – Palazzo del Comune, zbudowany w 1206 roku w stylu charakterystycznym dla lombardzkich brolettów.
Wnętrza kryją prawdziwe skarby: Salę Alabardników z XIII-wiecznymi freskami, wielką Salę Obrazów z dziełami przeniesionymi z dawnych kościołów oraz renesansowy kominek z marmuru, wykonany w 1502 roku przez Gaspare Pedone.
Obok ratusza znajduje się również Loggia dei Militi (1292), charakterystyczna ceglana budowla z arkadowym portykiem i salą na piętrze, zakończoną dekoracyjną krenelażową linią. Pod portykiem można zobaczyć fragment dawnej Porta Margherita z herbem Cremony i wizerunkiem Herkulesa – legendarnego założyciela miasta.
Museo del Violino
Muzeum wyjątkowe na skalę światową. To tu zobaczysz skrzypce Stradivariego, Amatiego czy Guarneriego – mistrzów, których nazwiska zna każdy muzyk.
Chiesa di San Sigismondo
Trochę poza centrum, ale warta spaceru. Kościół związany z rodem Sforzów, pełen fresków, które wyglądają, jakby wciąż tętniły kolorem renesansu.
Smaki Cremony
Cremona pachnie torrone – nugatem z miodu i migdałów, który narodził się tu w XV wieku na weselu Bianki Marii Visconti i Francesco Sforzy.
Drugim symbolem jest mostarda di Cremona – owoce w słodko-pikantnym syropie z gorczycy. Smak odważny, intrygujący, najlepiej komponujący się z serami i mięsem.
Do tego klasyki Lombardii: sycące bolliti misti, zimowa cassoela z kapustą i wieprzowiną czy marubini – pasta podawana w aromatycznym rosole mięsnym.
Cremona i Antonio Stradivari
Antonio Stradivari urodził się w Cremonie w 1644 roku i tam też spędził większość swojego życia. Uczył się u Nicolò Amatiego, który był jednym z najwybitniejszych lutników XVII wieku. Już w młodości miał niezwykły talent do pracy w drewnie, a jego pierwsze skrzypce powstawały, gdy miał zaledwie dwadzieścia kilka lat.
Jego pracownia w Cremonie przez ponad 70 lat była miejscem, gdzie powstawały instrumenty, które do dziś uznawane są za niedościgniony wzór. Stradivari tworzył nie tylko skrzypce, ale też altówki, wiolonczele i gitary.
Skrzypce Stradivariego stały się symbolem doskonałości lutniczej, a samo miasto do dziś pielęgnuje tę tradycję – na ulicach centrum można znaleźć warsztaty lutnicze, w których pracują współcześni mistrzowie.
Dlaczego skrzypce Stradivariego są wyjątkowe?
Unikatowe drewno – przypuszcza się, że używał drewna drzew rosnących w okresie tzw. „małej epoki lodowcowej”, gdy rosły one wolniej, dzięki czemu miały wyjątkowo gęste słoje.
Tajemniczy lakier – Stradivari stosował własną recepturę lakieru, który nie tylko chronił drewno, ale i wpływał na rezonans dźwięku. Do dziś badacze nie są w stanie w pełni odtworzyć jego składu.
Perfekcja rzemiosła – każdy instrument był tworzony z ogromną dbałością o szczegóły, co sprawiało, że był nie tylko doskonały w brzmieniu, ale i piękny wizualnie.
Więc jeśli planujesz podróż do Włoch – zapisz to miasteczko, bo warto je zobaczyć. A jeśli akurat nie planujesz… to może czas to zmienić? 😉
